ELEKTRİKLİ ÇİTLERDE TOPRAKLAMANIN ÖNEMİ .
Elektrikili çitlerde topraklama sistemin etkinlik gösterebilmesi için gerekli dört temel unsurdan biridir. Çit cihazının çıkışlarından yüksek gerilim taşıyan kutbu çit tellerine, diğer çıkış ise topraklama çubuğuna bağlanır. Böylelikle zemin-toprak ile temas halinde olan hayvan ne zaman çit teliye temas ederse o zaman elektrikli şokuna kapılır. Dolayısı ile aynı şehir şebekesi hatlarında olduğu toprakla temas etmeyen kuşlar, çit telerine konması durumunda elektrik şokuna maruz kalmazlar. Elektrikli çitlerde caydırmanın yeterli seviyede olabilmesi için topraklama kalitesi çok önemlidir. Bu kaliteyi etkileyen faktörler ve kalitenin arttırılması için gereken şunlardır:
Topraklama çubuğu ve montajı
Toprak iletkenliği
TOPRAKLAMA ÇUBUĞU VE MONTAJI.
Elektrikli çit topraklamasında topraklama çubuğunun niteliği önemlidir.
Topraklama çubuğunun toprakla iyi yüzeysel temasının sağlanması için mükün olduğu kadar yüzey alanı geniş olmalıdır. Bunun sağlanması için köşebent profil çubuklar bu kriteri sağlamak için yuvarlak demir profillerden daha iyidir.
Toprağın nemli kısmıyla her daim ulaşılabilmesi için topraklama çubuğu en az 70cm uzunlukta tercih edilmelidir. Kuru topraklarda daha uzun çubuklar daha iyi sonuç verir.
Topraklama çubuğunun çit telinin paslanmasını da hızlandırıcı etkiye sahip olduğu için mutlaka tele göre uygun nitelikte tercih edilmelidir. Galvanizli çelik tellerin kullanıldığı çit sistemlerinde galvaniz kaplı çelik topraklama çubukları daha başarılı olacaktır. Galvaniz kaplama için A sınıf sıcak daldırma galvaniz tercih edilmelidir. Yüzeyi paslı topraklama çubuklarının kullanımından mutlaka kaçınılmalıdır. Belirli periyodlarda topraklama çubuğunun durumu kontrol edilerek gereken durumlarda değiştirilmelidir.
Çihazın gücüne bağlı olarak topraklama çubuğu sayısı arttırılmalıdır. İyi bir caydırma performansı için Yaban 5000 çit cihazı için en az 2 adet, Yaban 8000 çit makinesi için 3 adet topraklama çubuğu kullanılması önerilir
Birden fazla topraklama çubuğunun kullanıldığı çit sistemlerinde topraklama çubukları arası en az 3 metre ve üzeri olmalıdır.
Topraklama çubuklarının birbirleri ve çit cihazı ile olan bağlantıları uygun çapta çit teli veya enyaf kablo ile yapılabilir. 2.5mm2 üstünde kesit alan sahip iletkenler önerilir.
Yapılan elektriksel bağlantılarda nitelikli konnektörler ve ekipmanlar kullanılmalıdır.
TOPRAK İLETKENLİĞİ
Elekrikli çit cihazının çarpma etkisinin tel boyunca yeterli miktarda oluşabilmesi için toprak iletkenliği son derece önemlidir. Alandaki toprağın çeşidine bağlı olarak toprak ilekenliği değişiklik gösterir. Özellikle çok taşlı topraklarda elektriksel iletkenlik düşüktür. Ayrıca, toprak iletkenliği özellikle nemli bahar aylarında kurak aylara göre yüksektir. Sulu tarım uygulamaların olduğu yerlerde de mevsim boyunca iletkenlik yeterli düzeyde olur. Ancak, özellikle yazların kurak geçtiği batı ve içi anadolu da toprak iletkenliği elektrikli çitler için sorun olabilmektedir.
İLETKENLİĞİ DÜŞÜK TOPRAKLARDA ELEKTRİKLİ ÇİT KULLANIMI
Özellikle nemini kaybetmiş kuru topraklarda toprağın elektriksel iletkenliği düşer. Bu durumda elektrikli çit sisteminde çaydırma etkisi de azalır. Caydırıcılığın etkin bir şekilde devam ettirilmesi için bazı öneriler:
KURU TOPRAKLARDA ELEKTRİKLİ ÇİT KURULUMU
Kuru ve iletkenliği zayıf topraklarda en az bir tel sırası nötr olarak düşünülmelidir. Çit cihazının topraklama çıkışı hem bu tel sırasına hemde topraklama çubuğuna bağlanması önerilir.